درک تاثیر موسیقی بر یادگیری موضوع تازه ای نیست از قرن ها پیش، آموزگاران متوجه نقش موسیقی بر رشد ذهن انسان شده بودند تا جایی که از کنفوسیوس در چین تا افلاطون در یونان باستان، موسیقی جزئی جدانشدنی از برنامه درسی کودکان و جوانان بوده است. اما در سالهای اخیر، تحقیقات بسیار بیشتری روی تاثیر موسیقی بر رشد مغز، حافظه، یادگیری و غیره انجام شده است. ممکن است بسیاری از مردم، موسیقی را تنها از جنبه هنری آن مورد توجه قرار دهند اما جالب است که بدانید، موسیقی رابطه تنگاتنگی با درک ریاضی دارد. نه تنها نت ها و اصوات موسیقایی از نظر بسامد و شدت با ریاضی و فیزیک گره خورده اند بلکه، حتی می توان کل یک آهنگ را از نظر روابط ریاضی مورد بررسی قرار داد؛ تعادل و هماهنگی بین این دو رشته بسیار زیاد است.
اما آنچه در این مقاله به آن خواهیم پرداخت، تاثیر موسیقی بر آموزش و یادگیری ریاضی است. هر ساله چندین پژوهش در این باره انجام می شود، و نتایج آن در نشریات علمی منعکس می شود اما به تازگی یکی از محققین دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو به نتایج جالب توجهی در مورد تاثیر موسیقی بر یادگیری کسر دست یافته است. ایده اصلی این تحقیق از یک معلم ریاضی مدرسه ابتدایی حاصل شده است او که سالها در تدریس موضوع کسر و اعداد گویا به کودکان پایه سوم با مشکل رو به رو بود، تصمیم گرفت این ضعف در یادگیری را به روش جدیدی حل کند. او از آموزش موسیقی شروع کرد. کلاس درس او با آموزش مفاهیم ابتدایی موسیقی آغاز می شود و رفته رفته به نت خوانی می رسد. هدف این معلم از آموزش موسیقی، البته جنبه هنری آن نیست بلکه او از این کار قصد آموزش مفاهیم ریاضی را دارد.
همان طور که می دانیم موسیقی با کنار هم گذاتنش نت های مختلف در فواصل و زمان های گوناگون ساخته می شود. نت ها به فواصل زمانی مختلف تقسیم می شود و ضرباهنگ و کشش مختلفی پیدا می کنند. به این ترتیب اگر یک نت گرد، کششی برابر 4 ضربه داشته باشد، نت سفید 2 ضرب، سیاه 1 ضرب خواهد داشت. کشش های کوتاه تر نیز از پس آن می آیند نت چنگ، نصف یک نت سیاه کشش دارد و به همین ترتیب نتها کشش های کوتاه تر و کوتاه تری می یابند. واضح است که این مسئله موسیقایی، در اصل یک قاعده ریاضی با محور "کسر" است یعنی هر نت موسیقی کسری از یک کشش پایه است.
این معلم توضیح می دهد که سابقا وقتی از کودکان سوال می کرد که یک چهارم بزرگتر است یا یک هشتم، اکثر کودکان پاسخ می دادند که یک هشتم بزرگتر است زیرا ، هشت بزرگتر از چهار است. اما بعد از یادگیری مفاهیم موسیقی و کشش و نسبت نت ها، کودکان بهتر درک می کردند که یک هشتم کوچکتر از یک چهارم است.
این معلم به فراست دریافته بود که وقتی پای هنر موسیقی در میان باشد، آموزش نسبت کسرها به یکدیگر بسیار ساده تر است تا اینکه آموزش ریاضی به طور انتزاعی صورت گیرد. کودکان وقتی درگیر یادگیری موسیقی و آهنگ نوازی هستند، به طور ناخودآگاه فواصل و کشش ها را می آموزند این به آنها کمک می کند درک صحیحی از نسبت ها و کسرها بیابند بدون اینکه نگران یا مضطرب شوند و از بابت ضعف در یادگیری ریاضی دچار سردرگمی و از دست دادن اعتماد به نفس گردند.
نتایج این آموزش نشان داد که این دانش آموزان یادگیری عمیق تر و ماندگارتری نسبت به مفاهیم ریاضی به نسبت کودکانی که این آموزش را ندیده اند، کسب نمودند. همین نتایج مثبت، پژوهشگران را واداشت که این آزمایش را در سایر مدارس نیز انجام دهند. نتایج این پژوهش ها نشان داد که در تمام مدارس مورد آزمون، کودکانی که ریاضی را از طریق تمرین موسیقی آموخته بودند، عملکرد بهتری دست کم در مبحث کسر ها پیدا کرده بودند. این موفقیت، در میان دانش آموزانی که سابقا ضعیف قلمداد می شدند، نتایج خارق العاده تری را نشان داد. موسیقی به این کودکان کمک کرد که درک بهتری نسبت به مفاهیم ریاضی که قبلا دشوار می نمود، پیدا کنند.
