«محدوده جغرافیایی» برای والدینی که در گرمای شدید تابستان برای ثبتنام فرزندشان در مدرسه دلخواه مراجعه می‌کنند واژه‌ای آشناست! بخشی از هفت خوان ثبتنام در مدارس رعایت همین محدوده جغرافیایی است که با توجه به آمار جمعیتی با نظر وزارت آموزش و پرورش در هر منطقه مشخص می‌شود. در حقیقت هر محدوده با توجه به جمعیت و تعداد دانش‌آموزان و ظرفیت مدارس تعیین می‌شود و سپس کروکی آن کشیده شده و در اختیار مدیران مدارس قرار می‌گیرد، طبق قانون مدارس دولتی موظفند تنها دانش‌آموزانی را که در محدوده تقسیم شده از سوی مناطق آموزش و پرورش قرار دارند، ثبتنام کنند، اما بسیاری از والدین تمایل دارند فرزند خود را در مدرسه‌ای نام‌نویسی کنند که به لحاظ کیفیت برتر از مدرسه موجود در محدوده جغرافیایی خود آنهاست. همین امر موجب مشکلات بسیاری در روند ثبتنام دانش‌آموزان در مدرسه شده است. برخی والدین هم برای حل این مشکل به دنبال تهیه یک اجاره‌نامه جعلی از بنگاه معاملات ملکی در مجاورت مدرسه در قبال پرداخت پول می‌روند. از سویی هم مدیران بعضی مدارس با برخی کم‌کاری‌ها و رعایت نکردن قوانین مشکلاتی را برای خانوادهها به وجود آورده‌اند.
احمد یزدانیان یکی از والدینی که برای ثبتنام فرزندش به مدرسه مراجعه کرده بود و با مخالفت مدیر مدرسه به دلیل محدوده جغرافیایی مواجه شده بود به ما گفت:< مدرسه مورد نظرشان با منزلشان تنها یک خیابان فاصله دارد اما مدیر مدرسه می‌گوید که مدرسه مورد نظر خارج از محدوده است و امکان ثبتنام دانش‌آموز در آن وجود ندارد.> مدرسه مورد نظر این خانواده در منطقه 8 آموزش و پرورش واقع شده و منزل مسکونی تا مدرسه تنها یک خیابان فاصله دارد اما در تعیین محدوده مدرسه خارج از محدوده اعلامشده است. به گفته وی، فاصله مدرسه فرزند دیگرشان که در مقطع ابتدایی تحصیل می‌کند تا منزل بسیار زیاد است و حالا اگر این فرزندش هم در این مدرسه ثبتنام نشود باید برای رفت و آمد فرزندش هزینه جداگانه‌ای را برای سرویس مدرسه در نظر بگیرد.
سید رحیم میرشاه‌ولد، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش می‌گوید:<برخی از خیابان‌‌ها حدفاصل دو منطقه آموزش و پرورش قرار دارند که برای ثبتنام دانش‌آموزان در این مدارس ستادهای ثبتنام مناطق با یکدیگر به تفاهم می‌رسند و اگر مدرسه ظرفیت داشته باشد از دانش‌آموزان ثبتنام می‌شود. > وی درباره نحوه تعیین محدوده‌های مدارس تصریح می‌کند:< محدوده‌های مدارس با توجه به آمار جمعیتی با مشورت شورای معاونان آموزش و پرورش هر منطقه انتخاب می‌شود.
در حقیقت هر محدوده با توجه به جمعیت و تعداد دانش‌آموزان و ظرفیت مدارس مشخص می‌شود و سپس کروکی آن کشیده شده و در اختیار مدیران مدارس قرار می‌گیرد. > به گفته فاطمه حسینی مادر یک دانش‌آموز که خانه‌اش در منطقه 4 قرار دارد و مدرسه مورد نظر فرزندش خارج از محدوده است می‌گوید که در حالی مدیر مدرسه به دلیل محدوده جغرافیایی با ثبتنام فرزندم مخالفت می‌کند که در همسایگی خانه ما چند دانش‌آموز در همین مدرسه ثبتنام کرده‌اند.
وی می‌افزاید: وقتی با این والدین درخصوص چگونگی ثبتنام فرزندشان در این مدرسه سؤال کردم آن‌ها گفتند که با پرداخت مبلغی با عنوان کمک به مدرسه توانسته‌اند محدوده جغرافیایی را دور بزنند و حالا ما هم می‌خواهیم همین کار را کنیم تا بلکه پسرم هم در این مدرسه تحصیل کند چراکه امسال فرزندم به کلاس اول متوسطه می‌رود و به دلیل اهمیت و کیفیت خوب این مدرسه مجبور هستیم مبلغی را پرداخت کنیم تا مشکل محدوده برطرف شود.
وی درخصوص این‌که آیا به ستاد ثبتنام آموزش و پرورش منطقه برای شکایت مراجعه کرده یا نه، می‌گوید: <ترجیح می‌دهم به جای شکایت با پرداخت پول فرزندم را در مدرسه مورد نظر ثبتنام کنم، چراکه بسیاری دیگر از والدین که به آموزش و پرورش منطقه مراجعه کرده و اعتراض کرده‌اند، جوابی دریافت نکرده‌اند.> مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش، دریافت هزینه‌های اضافی از سوی مدیران را تخلف می‌داند و می‌گوید: <مدیران اجازه دریافت چنین هزینه‌هایی را ندارند تمامی‌مدیران مدارس موظف به دریافت هزینه بیمه دانش‌آموزی و کتاب هستند.>
میرشـاه‌ولد دربــاره این‌که در محدوده‌های تعیین شده گاه دیده می‌شود که فاصله منزل مسکونی تا مدرسه یک خیابان است اما اجازه ثبتنام به دانش‌آموز داده نمی‌شود، اظهار کرد: <مرزبندی محدوده‌های مورد نظر در نهایت در یک نقطه به اتمام می‌رسد و ممکن است چنین موارد استثنایی دیده شود که اصولاً خانوادهها به ستاد مرکزی مراجعه کرده و حتی المقدور سعی در حل مشکلات ثبتنام آن‌ها داریم. در حال حاضر اگر تنها مشکل محدوده برای ثبتنام وجود داشته باشد والدین می‌توانند به ستاد ثبتنام آموزش و پرورش شهر تهران مراجعه کرده و فرم‌های لازم ثبتنام را با اعلام شرایط ویژه پر کنند.> وی درباره این‌که آیا تعیین محدوده‌های مدارس هماهنگ با شهرداری منطقه است، جواب می‌دهد که مناطق آموزش و پرورش همان مناطق شهرداری تهران هستند.
برای تعیین محدوده‌های مدارس نیازی به هماهنگی با شهرداری نیست و ما با توجه به جمعیت آماری و تعداد مدارس و دانش‌آموزان هر منطقه محدوده بندی می‌کنیم.این مقام مسئول می‌افزاید: <بیشترین مشکل ثبتنام دانش‌آموزان درخواست‌های خارج از محدوده است، برخی والدین، مدرسه فرزندشان را تغییر می‌دهند و احساس می‌کنند مدرسه محله‌های دیگر بهتر از مدرسه محله خودشان است. اگر والدین موافقت کنند که فرزندشان را در مدرسه محل سکونت ثبتنام کنند، مشکلی نداریم ولی برخی والدین، مدرسه فرزندشان را تغییر می‌دهند و احساس می‌کنند مدرسه محله دیگر بهتر از مدرسه محله خودشان است. >
میرشاه ولد می‌افزاید: <نمی‌گوییم تمام مدارس از نظر سطح تجهیزات و آموزشی و پرورشی در یک سطح هستند ولی تلاش می‌کنند تا در حد مطلوب امکانات خود را ارتقا دهند. این حق را به والدین می‌دهیم که برای ارتقای سطح آموزش و پرورش فرزندشان، کنکاش و جست‌و‌جو کنند و اصرار آن‌ها را بجا می‌دانیم اما امکانات ما نیز محدود است.> به گفته وی، شماره تماس ستادهای ثبت‌نـام و آدرس آن‌هـا در ســایت آموزش و پرورش شهر تهران به آدرس www. tehranedu. ir قابل مشاهده است اگر خانواده‌ای به این ستادها مراجعه و شکایت خود را اعلام کرد ظرف مدت 72 ساعت به این شکایت پاسخ داده می‌شود.
سال‌هاست با شروع ثبتنام مدارس محدوده جغرافیایی به یکی از نگرانی‌های خانوادهها برای انتخاب مدرسه دلخواهشان تبدیل شده است، موضوعی که از تفاوت کیفیت مدارس دولتی نشأت می‌گیرد. نگرانی والدین با توجه به وسواس و نگرانی که درخصوص انتخاب مدرسه خوب برای فرزندشان دارند امری طبیعی است، بنابراین باید راه حل را در کیفیت بخشی به مدارس جست‌و‌جو کرد تا با تحقق این امر هم عدالت آموزشی رعایت شود و هم شاهد ارتقای سطح آموزش در مدارس باشیم.
