هوش موسیقایی
هاوارد گاردنر در تئوری هوشهای چندگانه خود، به هوش موسیقایی پرداخته است به نظر او هوش موسیقایی، توانایی ذاتی برخی از انسان ها در درک الگوهای شنیداری، آهنگ ها و صداها است. به نظر گاردنر افرادی که دارای هوش موسیقایی بالا هستند، بیشتر از سایرین، توانایی تشخیص صداها و اوزان آهنگین را دارند. شخصیت های برجسته ای چون بتهوون، موتسارت، روح الله خالقی و دیگر چهره های بارز موسیقی جهان، از جمله افرادی هستند که از هوش موسیقایی بسیار بالایی برخوردار بوده اند. این افراد نه تنها قادر به درک و تشخیص آهنگ ها و صداها بوده اند بلکه قابلیت بالایی هم در تولید موسیقی و آهنگسازی داشته اند. ذهن این افراد بیش از هر چیز با موسیقی هماهنگ شده است. البته برای انکه هوش موسیقایی داشته باشید نیازی نیست که حتما یک آهنگ ساز، خواننده یا نوازنده مطرحی باشید، بلکه حتی انسان های عادی که شاید هرگز کاری با موسیقی نداشته باشند، نیز ممکن است دارای هوش موسیقایی بالایی باشند. این افراد کسانی هستند که قدرت شنوایی بالایی دارند، مطالب را به صورت آهنگین در ذهن خود می سپارند و برای به یادآوری به لحن و وزن آهنگین کلمات یا خاطرات به طور ناخودآگاه در ذهن خود رجوع می کنند.
هوش موسیقایی و سبک یادگیری
افرادی که هوش موسیقایی بالایی دارند، از این توانایی خود در یادگیری استفاده می کنند. این افراد به صداها، لحن و آهنگ کلام توجه می کنند. کلمات را با آهنگ بیان شدن شان به خاطر می سپارند، به الگوهای تکرار شونده دقت می کنند و به سرعت این الگوها را کشف و ضبط می کنند. تفکر در افراد دارای هوش موسیقایی، نیز آهنگین و مبتنی بر الگوها و به اصطلاح اهالی موسیقی بر پایه "میزان" ها است.
خصوصیات افراد دارای هوش موسیقایی
- به دنبال کشف الگوها در محیط اطراف خود هستند.
- جذب صداها و آهنگ ها می شوند.
- به سادگی کلمات، تلفظ و لهجه زبان های خارجی را به خاطر می سپارند.
- از رقص و آواز لذت می برند.
- برای یادگرفتن مطالب را به الگوهای آهنگین تبدیل می کنند.
- ریتم و ضرباهنگ را به خوبی تشخیص می دهند.
- به سادگی می توانند نواختن سازهای موسیقی را بیاموزند.
- به موسیقی بسیار علاقمندند.
- به سادگی می توانند آهنگ ها و ترانه ها را به خاطر سپارند.
- توانایی زیادی در درک و تشخیص ساختار موسیقی، نت ها، آهنگ و ضرباهنگ (ریتم) دارند.
- به سادگی می توانند صداهای مختلف را در بین انبوه صداها تشخیص دهند( صدای یک ساز خاص را در اجرای یک سمفونی به سادگی تمیز می دهند).
راهکارهای آموزشی برای پروش هوش موسیقایی
یک آموزش موفق، آموزشی است که سبک های مختلف یادگیری را پبذیرد و آنها را تقویت نماید به این وسیله آموزگار میتواند مطمئن شود مطلب درسی که قصد آموزشش را دارد، توسط همه دانش آموزان با سبک های یادگیری مختلف، درک و فراگرفته می شود. برای تقویت هوش موسیقایی در کلاس درس می توان از این راهکارها استفاده کرد:
- از آهنگ و موسیقی در پس زمینه تدریس خود استفاده کنید.
- از دانش آموزان بخواهید برای بیان مطالب درسی از موسیقی و آواز استفاده کنند.
- یک جُنگ یا فستیوال هنری در کلاس یا مدرسه برگزار کنید و دانش آموزان را برای نواختن و استفاده از موسیقی تشویق کنید.
- برای مطالبی که نیازمند به خاطر سپردن هستند، از لحن آهنگین استفاده کنید.
- اجازه بدهید دانش آموزان برای به خاطر سپردن، مطالب درسی را زمزمه کنند (نخواهید که کلاس همیشه ساکت باشد)
- درس را روخوانی کنید بلند خوانی از متن کتاب به دانش آموزان کمک می کند از راه شنیدن بیاموزند.