شورای تحول در علوم‌انسانی پس از مدت‌ها تشکیل جلسه داد
«مطالعات زنان» رفت، «مدیریت خانواده» آمد
محمدحسین نجاتی
«شورای تحول و بازنگری در علوم‌انسانی»، پس از مدت‌ها دوباره فعال شده است. این شورا که ریاست آن را غلامعلی حدادعادل برعهده دارد، روز گذشته؛ بازهم سراغ رشته «مطالعات زنان» رفتند و از دومین جایگزین برای این رشته رونمایی کردند. رشته «مدیریت خانواده» در جلسه روز گذشته اعضای این شورا به تصویب رسید و قرار است در کنار رشته «حقوق زن در اسلام» که در خرداد 1391 به تصویب رسید، جایگزینان رشته مطالعات زنان باشند. در همین رابطه، غلامعلی حدادعادل رییس شورای تحول در علوم‌انسانی اعلام کرد: رشته مطالعات زنان و خانواده به‌طور ویژه‌ای در شورای تحول و ارتقای علوم‌انسانی و شورایعالی انقلاب فرهنگی موردتوجه قرار گرفت و با عنایت به برخی از مبانی غربی و غیراسلامی در سرفصل‌های این رشته، کار در این بخش از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است.
رییس شورای تحول و ارتقای علوم‌انسانی، ادامه داد: تاسیس رشته مدیریت خانواده به منظور آموزش نحوه اداره مطلوب خانواده به‌عنوان اصلی‌ترین هسته شکل‌دهنده اجتماع یک ضرورت است و در این رشته باید مباحثی مانند اخلاق در خانواده، بهداشت روانی در خانواده، مدیریت اقتصادی خانوار و... تدریس شود. به گفته حدادعادل، جهت‌گیری تربیت دانشجو در رشته مطالعات زنان و خانواده باید تربیت افرادی باشد که بتوانند از مبانی فلسفی نظام حقوق زن و خانواده در اسلام دفاع کنند. پیش از این نیز اعضای این شورا در خرداد 1391 به تاسیس رشته حقوق زن در اسلام اقدام کردند؛ به طوری‌که در آن زمان نیز حدادعادل در جلسه شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم‌انسانی شورایعالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه موضوع مطالعات زنان با رویکردی که هم‌اکنون در جهان رایج است با اسلام تعارض و تباین جدی دارد، عنوان کرد: «دشمن نیز با وقوف به این موضوع، هجمه از این موضع به اسلام را در دستور کار خود قرار داده است و متاسفانه در گذشته، این مباحث مقلدانه، بدون نقد و بررسی در دانشگاه‌های ما تدریس شدند و به‌همین دلیل شورایعالی انقلاب فرهنگی وارد موضوع شد تا در این مورد تجدید نظر اساسی صورت گیرد.»
"مطالعات زنان با هدف نهادینه‌کردن اصول فمینیسم شکل گرفت"
تمرکز اعضای شورای تحول بر علوم‌انسانی روی رشته مطالعات زنان به شکلی است که تاکنون هیچ رشته‌ای در علوم‌انسانی تا این اندازه مورد توجه اعضای این شورا برای تحول و بازنگری در آن نبوده است. مساله‌ای که شاید بتوان دلیل آن را در اظهارات دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی و عضو شورای تحول در علوم‌انسانی رصد کرد. به طوری‌که در جلسه روز گذشته شورای تحول و بازنگری در علوم‌انسانی محمدرضا مخبر دزفولی، گفت: رشته مطالعات زنان با این هدف در دانشگاه‌های ما شکل گرفت تا مبانی و اصول فمینیسم معارض با اسلام در میان دانشجویان نهادینه شود. وی افزود: در جریان بازنگری در سرفصل‌های این رشته، اعضای کارگروه بر این موضوع تاکید داشتند که آنچه در این رشته تدریس می‌شود، باید مبتنی بر نظریه اصیل اسلام در موضوع زن و خانواده در عین آگاهی نقادانه نسبت به مبانی تفکرات سکولار در حوزه زن و خانواده باشد. دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، ادامه داد: به همین منظور آشنایی با نظام حقوق زن در اسلام و مبانی فلسفی و انسان‌شناسی این نظام، جزو لوازم این رشته است. عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران، گفت: در مورد تعداد واحدهای درسی این اختیار وجود دارد که در هر رشته‌ای که لازم باشد، تغییر و تحول صورت گیرد و نباید در این زمینه تصلب و تعصب به خرج داد. وی افزود: در مورد رشته‌های کارشناسی که می‌توانند در این رشته در مقطع کارشناسی‌ارشد وارد شوند هم باید ظرافت‌ها لحاظ شود تا افرادی وارد این رشته شوند که از زمینه‌های لازم برخوردار باشند.
وظایف شورای تحول چیست و اعضای آن چه کسانی هستند؟
شورای تحول و بازنگری در علوم‌انسانی را می‌توان ایستگاه آخر تصویب تغییرات در علوم‌انسانی دانست. مصوبات این شورا بر اساس قانون شورایعالی انقلاب فرهنگی در «اسرع وقت لازم‌الاجراست.» و پس از تصویب این شورا رشته‌ها آماده ارایه در دانشگاه‌ها می‌شوند. ریاست این شورا برعهده غلامعلی حدادعادل است. در ادامه باوجود اعلام استقلال وزارت علوم در بازنگری در علوم‌انسانی، تمامی اقدامات دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برای بازنگری در علوم‌انسانی باید به تصویب اعضای شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم‌انسانی شورایعالی انقلاب فرهنگی برسد. ترکیب اعضای تشکیل‌دهنده این ستاد که امضای آنها پیش‌شرط اجرای تغییرات در علوم‌انسانی است، نشان می‌دهد از مجموع 20 عضو شورای تحول 12نفر آنان را روحانیون و فعالان حوزوی تشکیل می‌دهند؛ اعضایی همچون، حجتالاسلاموالمسلمین میرمعزی رییس پژوهشکده نظام‌های اسلامی، حجتالاسلاموالمسلمین حمید پارسانیا عضو موسسه امام‌خمینی(ره) قم، حجت‌الاسلام سیدعباس نبوی رییس موسسه تمدن و توسعه اسلامی، حجتالاسلاموالمسلمین مسعود آذربایجانی قائم‌مقام پژوهشگاه علوم‌انسانی، حجت‌الاسلام احمد احمدی رییس سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه و عضو موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره) قم، حجتالاسلاموالمسلمین علی عباسی معاون آموزشی حوزه علمیه، حجت‌الاسلام محمد محمدیان رییس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها که سوابق متعددی در زمینه علوم‌انسانی اسلامی داشته‌اند.
ترکیب اعضای شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم‌انسانی شامل یکی از اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی به انتخاب شورایعالی (رییس)، معاون ذی‌ربط رییس نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها، معاون ذی‌ربط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، معاون ذی‌ربط وزیر آموزش‌وپرورش، نماینده شورایعالی حوزه علمیه قم، معاون ذی‌ربط رییس دانشگاه آزاد اسلامی، رییس یا نماینده ذی‌ربط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، رییس یا نماینده ذی‌ربط پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی، نماینده ذی‌ربط موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره)، رییس یا نماینده ذی‌ربط پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پنج‌نفر از صاحب‌نظران حوزه علوم‌انسانی به پیشنهاد اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی و تایید شورایعالی، دونفر از صاحب‌نظران عضو انجمن‌های علمی دانشگاهی در عرصه علوم‌انسانی با تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی، دونفر از صاحب‌نظران عضو انجمن‌های علمی حوزوی در عرصه علوم‌انسانی با تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی و دونفر از روسای دانشکده‌های علوم‌انسانی با تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی می‌شود. مصوبات و تصمیمات این شورا با رعایت آیین‌نامه داخلی شورایعالی انقلاب فرهنگی پس از تایید و تصویب نهایی توسط شورایعالی و مطابق با ماده 9 آیین‌نامه داخلی شورایعالی، لازم‌الاجراست و همه دستگاه‌های موضوع این مصوبه از قبیل وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، آموزش‌وپرورش، پژوهشگاه و دانشگاه آزاد اسلامی موظف به اجرای آن هستند.
