در طول سال بسیاری از والدینی که به دلایل مختلف به من یا همکاران مراجعه می کنند و فرزندشان در سن ورود به مدرسه است... سوالی مشترک می پرسند: «خانم دکتر! فرزندم را در مدرسه خصوصی ثبت نام کنم یا دولتی؟ شما در جایگاه یک مادر و به عنوان یک روان پزشک کودک، تحصیل در مدرسه دولتی را انتخاب مناسبی برای فرزندتان می دانید یا مدرسه غیرانتفاعی؟» در جواب می گویم اینکه من چه انتخابی دارم، اصلا مهم نیست. قرار نیست کسی را الگوی خود کنید. در ثبت نام بچه ها اصولی وجود دارد که به عنوان راهنما والدین را تا گرفتن تصمیم نهایی همراهی می کند. ویژگی های مدرسه ایده آل برای یک کودک، از نظر من، اینهاست.
همه مدارس مثل هم نیستند
هیچ ۲ مدرسه دولتی یا ۲ مدرسه غیرانتفاعی ای یکسان عمل نمی کنند. در هر جامعه ای، دولت ها موظفند حداقل امکانات استاندارد آموزشی که پژوهش ها نشان داده برای کودکان کافی و لازم است، برای افراد زیر ۱۸ سال فراهم کنند اما تمام دولت ها چنین توانایی ای ندارند و اینجاست که از مردم کمک می گیرند و از افرادی که امکانات اقتصادی کافی دارند، می خواهند شرایط تحصیل را خود برای فرزندشان مهیا کنند تا دولت بتواند این کار را برای کسانی که امکانات کافی اقتصادی ندارند، فراهم کند. مدرسه دولتی ایده آل، مدرسه ای است که بتواند حداقل استانداردهای آموزشی را برای کودکان در نظر بگیرد اما متاسفانه در برخی مدارس دولتی، برخلاف برخی دیگر، همین حداقل ها هم رعایت نمی شود. برخی مدارس خصوصی همین حداقل ها را آموزش می دهند و برخی پا را فراتر گذاشته و مسائل اضافه تری به دانش آموزان می آموزند. این وظیفه والدین است که قبل از ثبت نام، در مورد مدرسه تحقیقات لازم را انجام دهند.
مدرسه، نمونه کوچکی از جامعه است
وقتی همه نوع دانش آموزی با درجات هوشی، توانمندی ها، خلق و خو و حتی سطح و طبقه اجتماعی در مدرسه ای کنار هم باشند، بهتر از آن است که یک گروه خاص و شبیه کنار هم قرار بگیرند چون هدف از مدرسه رفتن، فقط درس خواندن نیست. هدف اصلی پرورش است. مدرسه می رویم تا با جامعه خود آشنا شویم و اخلاق و انسانیت، مهارت های زندگی، مسئولیت پذیری، کارگروهی، قدرت تصمیم گیری، مدیریت استرس، همکاری و ابتکار بیاموزیم. از این منظر، مدرسه ای ایده آل است که مهارت های زندگی را بیاموزد اما در زمینه آموزش، آن مدرسه ای بهتر است که به تلاش دانش آموز اهمیت دهد، نه به نمره و پیشرفت هر دانش آموز را با خود او مقایسه کند، نه با فرد دیگری. مدرسه ایده آل مدرسه ای است که استعداد دانش آموز را کشف کند و در همان زمینه از دانش آموز کار بخواهد و بر همان اساس او را تشویق کند. دنبال مدرسه ای نباشید که همه شاگردان را گزینش می کند تا از یک قشر خاص باشند.
معیارهای مدرسه ایده آل
گرچه مدرسه ایده آل باید نمونه کوچکی از جامعه باشد، اما باید ویژگی های فرزندمان را هم در نظر بگیریم. اگر فرزند با دیدن یک رفتار نامناسب فورا آن را تقلید می کند، والدین مجبورند مدارسی را انتخاب کنند که فرزندشان در معرض چنین مسائلی نباشد. والدین شناخت بهتری درمورد ویژگی ها و خصوصیات فرزندشان دارند و بهتر می دانند فرزندشان در چه محیطی آموزش پذیرتر است. آنها باید براساس شناختی که از ویژگی های فرزندشان دارند، شرایط کاری خود و حتی شرایط اجتماعی که در آن زندگی می کنند و اولویت های موجود، مدرسه را انتخاب کنند. مثلا در کشور ما تعداد افرادی که می توانند برای تحصیل در رشته های خوب وارد دانشگاه شوند، کمتر از تعداد متقاضی هاست. در نتیجه مساله کنکور و رقابت درسی پیش می آید.
دو تله تک فرزندی
امروزه تعداد خانواده های تک فرزند در جامعه کم نیست. تک فرزندی آسیب زا نیست اما ۲ تله دارد که نباید در آن بیفتیم:
۱) کانون توجه بودن: اگر فرزند شما تا به حال مرکز توجه بوده نباید او را در مدرسه ای ثبت نام کنید که باز هم مرکز توجه معلم مان و مربیان باشد چون ادامه این کار اشتباه است.
۲) پرتوقع بودن: فکر نکنید چون یک فرزند دارید، او باید تمام توقعات و آمال و آرزوهای شما را برآورده کند و شما مسئول اید هرچه او می خواهد، در اختیارش بگذارید. دانش آموز موظف است درس بخواند و خود را به حداقل استانداردهای آموزشی برساند و والدین موظفند زمینه رسیدن به حداقل ها را برای او فراهم کنند. انجام کارهای فوق العاده بیش از این به وسیله والدین، لطف آنها محسوب می شود نه وظیفه شان. اگر پدر و مادر می خواهند چنین کنند و فرزند هم دستورات و وظایف خود را اجرا می کند، مستحق پاداش است و جای خرسندی دارد.
