بسیاری از متفکرین در حوزه مسائل آموزش و پرورش، امروزه بیش از پیش نگران نوع آموزش پسران هستند. آمار و ارقام در کشورهای پیشرفته نشان می دهد بسیاری از پسرها دیگر به مانند چند دهه پیش، از مدرسه رفتن لذت نمی برند و از آموزش گریزان شده اند. حال سوال اینجاست که در 20 یا 30 سال گذشته چه اتفاقی افتاده که تا این حد پسران را از مدرسه بیزار کرده است؟
لئونارد ساکس*، کارشناس صاحب نام حوزه آموزش و نویسنده کتاب "پسران سرگردان" **، به این سوال اینگونه پاسخ می دهد: مهدکودک!!!. اما به راستی چرا و چگونه مهدکودک چنین تغییری را به وجود آورده است؟ ساکس بر این باور است که مهدکودک ها سابقا محیطی مملو از شادی و فعالیت های گوناگون بوده اند. کودکان با آزادی بیشتری می توانستند در کنار فعالیت های آموزشی، وقت خود را صرف بازی، جست و خیز، خنده و ورزش کنند اما امروزه بیشتر مهدکودک ها، شباهت بیشتری به کلاس اول ابتدایی دارند تا پیش دبستانی.
مهدکودک ها در بسیاری از نقاط جهان، تبدیل به کلاس های درس شده اند که کودکان در آنها به زبان آموزی، و تمرین خواندن و نوشتن مشغول می شوند. هرچه مهدکودکی بیشتر و بیشتر فعالیت های آموزشی و کمک آموزشی خود را اضافه کند، به همان میزان رتبه بالاتری کسب کرده و طبعا متقاضیان بیشتری در بین والدین پیدا می کند. امروزه والدین علاقمندند کودکانشان از پائین ترین سنین، قابلیت خواندن و نوشتن را پرورش دهند و برای دوران مدرسه آمادگی کاملی کسب نمایند. اینجا باز هم این سوال پیش می آید که آیا سواد آموزی از سنین پائین به خودی خود چیز خوبی است یا بد؟
لئونارد ساکس در میان شاگردان مدرسه ای در انگلستان سال 2008
پاسخ ساکس به این سوال منفی است. او بر این باور است که تفاوت بزرگی بین دختران و پسران از نظر قابلیت زبان آموزشی و کسب مهارت های خواندن و نوشتن وجود دارد. به طور کلی دختران زودتر از پسران می توانند در مهارت های کلامی و سوادآموزی پیشرفت کنند. اما پسرها، ممکن است از نظر رشد بخش های خاصی از مغز که به کسب مهارت های کلامی و نوشتاری کمک می کند، در درجات مختلفی باشند از این رو ممکن است پسری در سن 5 سالگی بتواند الفبا را بیاموزد در حالیکه دیگری با همان ضریب هوشی، در سن 7 سالگی به این درجه از رشد دست یابد. این تفاوت در رسش و توانایی ذهنی، در پسران و دختران، مهم ترین عامل تفاوت عملکرد بین آنها در سنین پیش از دبستان و دبستان است. از آنجایی که مهدکودک های امروزی، تاکید بیشتری بر قابلیت های زبانی و نوشتاری می کنند، به طور ناخودآگاه شکافی را دامن می زنند که در سالهای آینده، منجر به عقب ماندن بسیاری از پسرها از قافله تحصیل می شود و موجب کاهش علاقه آنها به مدرسه می گردد.
چه می توان کرد؟
دست کم یک سال دیگر صبر کنید
بسیاری از والدین به طور غریزی دریافته اند، که شرکت در کلاسهای مهدکودک یا پیش دبستانی برای پسرشان زود است اما شاید به دلیل جو حاکم بر جامعه و فشاری که برای بازی کردن نقش والدین خوب و آگاه حس می کنند، پسرها را در حدود سنی 5 سالگی راهی مهدکودک یا پیش دبستانی می نمایند. اما امروزه بسیاری از کارشناسان حوزه آموزشی، پیشنهاد می کنند برای جلوگیری از دلزدگی پسربچه ها در دوران مدرسه، برای فرستادنشان به مهدکودک و پیش دبستانی، دست کم یک سال دیگر دندان روی جگر بگذارید.
این تاخیر یک ساله، تاثیر زیادی روی عملکرد پسربچه ها دارد و به آنها کمک می کند در آرامش و بدون فشار مربیان و همسالان دختر، به میزان رشد ذهنی لازم برای کسب مهارت های خواندن و نوشتن دست یابند. یک تعویق یکی دو ساله، نه تنها منجر به عقب ماندن پسرتان از بقیه نمی شود بلکه کمک خواهد کرد سالهای تحصیل درخشان تر و خوشایندتری را در مدرسه تجربه کند.
اگر شما هم فکر می کنید هنوز برای سواد آموزی پسرتان زود است، اجازه بدهید پسربچه ها دست کم یک سال بیشتر "بچگی" کنند مطمئن باشید سالها برای جبران آن فرصت دارند.
====
* Leonard Sax. PhD
** Boys Adrift
Sax, Leonard. (2009). Boys Adrift: The Five Factors Driving the Growing Epidemic of Unmotivated Boys and Underachieving Young Men. Basic Books. New York
